Εάν θέλετε να συναντήσετε την Νεράιδα της Αυγής, θα μπορούσατε να διασχίσετε μια από τις μεγαλύτερες γέφυρες της χώρας, να πιάσετε κουπιά, να μυρίσετε φύλλα ελιάς και να απολαύσετε καραβίδες, δεν έχετε παρά να μείνετε συντονισμένοι μαζί μας για να γνωρίσετε την Νεράιδα στο παρακάτω κείμενο.
Γεωγραφική θέση – ιστορία και ονομασία
Το χωριό Νεράιδα του Νομού Κοζάνης είναι οικισμός του Δήμου Σερβίων-Βελβεντού. Είναι παραλίμνιος οικισμός της λίμνης του Πολυφύτου και στα όριά του βρίσκεται η γέφυρα λίμνης Πολυφύτου, που αποτελεί τμήμα της εθνικής οδού Λάρισας–Κοζάνης. Απέχει 20 χιλιόμετρα από την πόλη της Κοζάνης, 142 χλμ νοτιοδυτικά της Θεσσαλονίκης και 107 χλμ βορειοδυτικά της Λάρισας.
Η ιστορία της γέννησης είναι πρόσφατη, μόλις το 1922, δημιουργήθηκε από Πόντιους και Μικρασιάτες πρόσφυγες, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στη περιοχή στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, μετά τη γενοκτονία των Ποντίων και με την ανταλλαγή των πληθυσμών της Μικρασιατικής καταστροφής. Στα μέσα της δεκαετίας του ’80, οι κάτοικοι υποχρεώθηκαν να ξαναδημιουργήσουν το χωριό τους 1 χιλιόμετρο βορειότερα από την μέχρι τότε τοποθεσία του, αφού αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα περίπου 200 σπίτια και τις περιουσίες τους, που απαλλοτριώθηκαν από τη ΔΕΗ για την κατασκευή του φράγματος στον Αλιάκμονα.
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των παλαιότερων κατοίκων της, η ονομασία του χωριού προέρχεται από την έλλειψη που είχε αντιμετωπίσει τότε το χωριό από νερό. Μία ημέρα ο Δεσπότης Σερβίων-Κοζάνης Μακαριστός Ιωακείμ είδε τα πολλά νερά που ανάβλυζαν στην όχθη του ποταμού, ενθουσιάστηκε και πρότεινε στους κατοίκους από Νέα Ηράκλεια να μετονομαστεί σε Νεράιδα Κοζάνης.Έτσι πήρε και την ονομασία της. Κάποιες ακόμη μαρτυρίες λένε επίσης πως μόλις σουρούπωνε, οι πρώτοι πρόσφυγες κατοίκοι της περιοχής, που διέσχιζαν το λοφίσκο έξω από το παλαιό χωριό έβλεπαν να χορεύουν Νεράϊδες.
Ένας γραφικός οικισμός
Η σημερινή Νεράιδα είναι ένα νέο χωριό, χτισμένο πάνω σε βραχώδη λόφο, με πανοραμική θέα προς τη Γέφυρα του Αλιάκμονα, την τεχνητή λίμνη Πολυφύτου και τα Πιέρια όρη, αποτελώντας ένα από τα πιο αξιόλογα τουριστικά σημεία του Νομού Κοζάνης. Διαθέτει ξενώνες, ξενοδοχεία, εστιατόρια, παραδοσιακές ταβέρνες, μίνι γκολφ, γήπεδα τένις και περιπατητικό πεζόδρομο, όπου μπορεί κανείς περπατώντας να απολαύσει τη θέα.
Στη Νεράιδα έχει τις εγκαταστάσεις του και ο Ναυτικός Όμιλος Κοζάνης «Αλιάκμων». Τα κουπιά του Ναυτικού Ομίλου Κοζάνης ταράζουν τα νερά των λιμνών γύρω από τον παλιό Αλιάκμονα για την προπόνησή τους, όπου κάθε χρόνο διεκδικούν τις καλύτερες θέσεις στο διασυλλογικό πρωτάθλημα.
Ναυτικός όμιλος Κοζάνης: Μετάλλια και διακρίσεις
Με σχεδόν 30 χρόνια ζωής (έτος ίδρυσης 1981), ο Ναυτικός Όμιλος Κοζάνης «Ο Αλιάκμων» αποκτά πλέον μία νέα δυναμική. Τα τελευταία 5 χρόνια έχει συντελεστεί μια μικρή κοσμογονία που καθιστά τον Όμιλο αυτοδύναμο ώστε να αναπτυχθεί πλέον με τις δικές του δυνάμεις στο μέλλον. Ο Όμιλος έχει 2 αθλητικά τμήματα (Θαλάσσιο Σκι και Κωπηλασία) ενώ ταυτόχρονα εξυπηρετεί και τις τουριστικές αθλητικές ανάγκες των επισκεπτών. Πρόσφατα τις 21-23 Ιουλίου 2017 διεξήχθη το πανελλήνιο πρωτάθλημα θαλάσσιου σκι στο Αγρίνιο και ο Ναυτικός Όμιλος συμμετείχε με πέντε αθλητές κατακτώντας χρυσό, ασημένιο και χάλκινο μετάλλιο. Ο Ναυτικός Όμιλος Κοζάνης, δραστηριοποιείται στη περιοχή της Λίμνης Πολυφύτου με ποικίλες ναυταθλητικές δραστηριότητες καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Λίμνη Πολυφύτου: Εντυπωσιακό οικοσύστημα
Η Τεχνητή Λίμνη Πολυφύτου διαμορφώθηκε κατά τη δεκαετία του ’70 (1975), μετά από την κατασκευή του Υδροηλεκτρικού Σταθμού (ΥΗΣ) Πολυφύτου. Καλύπτει επιφάνεια 74 km2 (κατακλυζόμενη) και δέχεται κυρίως τα νερά του ποταμού Αλιάκμονα, καθώς και ορισμένων χειμάρρων. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες τεχνητές λίμνες της Ελλάδας, στην οποία πρόσφατα κατασκευάστηκε ένα σύγχρονο πλωτό λιμάνι Η λίμνη ανήκει στη ΔΕΗ, ενώ έχει παραχωρηθεί στους κατοίκους των γύρω περιοχών, για αλιευτική και οικοτουριστική εκμετάλλευση.
Οι δραστηριότητες για τις οποίες προσφέρεται είναι κολύμβηση, ιχθυοπαραγωγικές διαδικασίες (ψάρεμα & ιχθυοκαλλιέργεια), αθλητικές δραστηριότητες, άρδευση, αναψυχή κλπ., καλύπτοντας συγχρόνως τις ανάγκες άρδευσης των καλλιεργήσιμων εδαφών της περιοχής. Επίσης στη λίμνη έχει γίνει καταγραφή 17 ειδών ψαριού του γλυκού νερού, ενώ στο Δέλτα του ποταμού Αλιάκμονα απαντώνται και πολλά ευρύαλα είδη. Η περιοχή του Ταμιευτήρα του Αλιάκμονα, αποτελεί ένα σημαντικό βιότοπο για τα αρπακτικά πουλιά, προμηθεύοντάς τα με τροφή, φώλιασμα και καταφύγιο. Η διαδρομή γύρω από το φράγμα είναι μία από τις ομορφότερες της περιοχής και οι εναλλαγές των τοπίων θα σας καταπλήξουν, καθώς αποτελεί έναν ελκυστικό προορισμό για όλες τις εποχές του χρόνου.
Οι καραβίδες της λίμνης
Το καθαρό νερό του Αλιάκμονα και η ήπια εκμετάλλευση της λίμνης για πολλά χρόνια δημιούργησαν εδώ τεράστια αποθέματα καραβίδας του είδους «Astacus leptodactylous» σε μεγάλα μεγέθη και εξαιρετική ποιότητα, που εξάγεται στο σύνολό της και είναι περιζήτητη στα καλύτερα γκουρμέ εστιατόρια της Γαλλίας, της Ιταλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και των Σκανδιναβικών χωρών. Είναι ένας πραγματικός θησαυρός, που δίνει ζωντάνια στα παραλίμνια χωριά και πνοή στην περιοχή κρατώντας τους νέους στον τόπο τους αφού οι ψαράδες αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο, αρκεί να ληφθούν άμεσα μέτρα για την αποφυγή μετατροπής της λίμνης σε «Ελ Ντοράντο» της καραβίδας, με υπεραλίευση που θα φέρει δραματική μείωση των αποθεμάτων. Οι ψαράδες της λίμνης δραστηριοποιούνται γύρω τον Σύλλογο Ψαράδων Λίμνης Πολυφύτου αφού πάνω από 100 ψαράδες στηρίζουν το σύλλογο επαγγελματιών αλιέων λίμνης Πολυφύτου.
Χρυσό το λάδι Ιμέρων
Πέρα από γαλάζιο της λίμνης Πολυφύτου, με το εντυπωσιακό οικοσύστημά της και τους προστατευόμενους βιότοπους, μπορείτε να απολαύσετε τη διαδρομή προς τους απέραντους ελαιώνες των γύρω χωριών. Ρίζες σε υψόμετρο 285 μέτρων στην περιοχή της λίμνης Πολυφύτου άπλωσε η καλλιέργεια της ελιάς με επίκεντρο τα Ίμερα του νομού Κοζάνης. Η ιστορία θέλει την πρώτη ελιά να φυτεύτηκε στην αυλή του σχολείου των Ιμέρων το 1969 από τη σύζυγο του δασκάλου που την έφερε από την Κρήτη. Το πρώτο βήμα για την καλλιέργεια, πάντως, έγινε μετά τη δημιουργία της τεχνητής λίμνης Πολυφύτου το 1974-1975 από τον κάτοικο των Ιμέρων Πέτρο Γαβριηλίδη για να ακολουθήσουν στη συνέχεια και άλλοι κάτοικοι του οικισμού.
Το χρυσό βραβείο στο διεθνή διαγωνισμό «Υγείας και Διατροφής Ολυμπία», που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, απέσπασε το ελαιόλαδο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ιμέρων. Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ιμέρων για την παραγωγή του λαδιού που κυκλοφορεί στο εμπόριο με την ονομασία «Ελαιόλαδο Ιμέρων» χρησιμοποιεί ως πρώτες ύλες μόνο προϊόντα από τα Ίμερα και ειδικά προερχόμενα από τους συνεταιριστές της, ώστε να διαφυλάττει την υψηλή ποιότητα του τελικού προϊόντος. Tο ελαιόλαδο διακρίνεται από αρκετό φρούτο και χορτάρι στη γεύση, με στοιχεία ανθών και αχλαδιού στη μύτη, αλλά και την άριστη ποιότητα λαδιού που έχει σχεδόν μηδενική οξύτητα και δικαίως ονομάζεται έξτρα παρθένο.