Ενώ πολλοί χρησιμοποιούν την πλατφόρμα ως πηγή έμπνευσης, τα άτομα που χρησιμοποιούν το Instagram για να κάνουν επίδειξη των διακοπών τους έχουν μετατρέψει τα ταξίδια σε διαγωνισμό δημοτικότητας.
Για πολλούς Ιnstagrammers, το ταξίδι έχει να κάνει περισσότερο με τη λήψη φωτογραφιών παρά με την πραγματική εξερεύνηση τοποθεσιών. Οι «στημένες» φωτογραφίες τους μπορεί να είναι παραπλανητικές και να δημιουργήσουν μη ρεαλιστικά πρότυπα, «κατευθύνοντας» τους ταξιδιώτες στα ίδια μέρη που απλά θα τους δώσουν περισσότερα likes και followers.
«Μία από τις χειρότερες ταξιδιωτικές εμπειρίες της ζωής μου ήταν η επίσκεψη στο Αγαλμα του Χριστού του Λυτρωτή στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας», περιγράφει η αρθρογράφος του Insider Σόφι – Κλερ Χόελερ.
«Πέρασα την ημέρα σε μια φαινομενικά ατελείωτη σειρά κάτω από τον ήλιο για να μπω σε ένα γεμάτο λεωφορείο, για να μπω στη συνέχεια σε ένα άλλο λεωφορείο, πριν καθίσω κάτω από το άγαλμα με εκατοντάδες ανθρώπους, υπερβολικά συνωστισμένους για να δουν οτιδήποτε. Αυτό δεν εμπόδισε όλους γύρω μου να απλώσουν τα χέρια τους όπως ο ίδιος ο Χριστός για να πάρουν μια φωτογραφία για το Instagram», προσθέτει.
«Οι καλύτερες ταξιδιωτικές εμπειρίες μου ήταν οι λιγότερο λαμπερές. Όπως η στιγμή που το αυτοκίνητό μου χάλασε σε ένα οδικό ταξίδι στην Αυστραλία και πέρασα μια εβδομάδα σε μια μικρή πόλη που ονομάζεται Yass, ή εκείνη τη φορά που κοιμήθηκα σε έναν αχυρώνα γεμάτο νυχτερίδες», καταλήγει.
Ομως μέσα στο 2020, ενώ φαίνεται ότι όλοι «είναι» στο Instagram – η εφαρμογή μπορεί να υπερηφανεύεται ότι έφτασε τους ένα δισεκατομμύριο χρήστες – το ταξίδι δεν έχει να κάνει με το να βλέπει κάποιος νέα μέρη και καινούργια πράγματα. Εχει να κάνει με το να τραβήξουμε την τέλεια φωτογραφία για να ζηλέψουν οι φίλοι μας.
Ακόμη και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι ψηφιακοί νομάδες με τις επιμελημένες αναρτήσεις στο Instagram αυξάνονται. Και με τα εμβόλια για τον Covid-19 να είναι πιο κοντά από ποτέ, όλο και περισσότεροι άνθρωποι κάνουν ξανά ταξιδιωτικά σχέδια. Όταν αρχίσουν να ταξιδεύουν και πάλι, οι φωτογραφίες των διακοπών τους θα είναι σίγουρα παντού στο Instagram.
Ολοι έχουμε βιώσει ένα «déja vu» σκρολάροντας στο Instagram. Συχνά, οι φωτογραφίες δείχνουν τους ίδιους προορισμούς, ακόμη και τις ίδιες πόζες: όμορφα κορίτσια με πολύχρωμα φορέματα που τυχαίνει να ταιριάζουν με το περιβάλλον γύρω τους και άνδρες να ατενίζουν μακριά σαν σκληροί εξερευνητές.
Η Εμα Σέφερ, σκηνοθέτιδα που ζει στην Αλάσκα, δημιούργησε το Insta Repeat το 2018, έναν λογαριασμό στο Instagram που συλλέγει πανομοιότυπες εικόνες από λογαριασμούς και τις μετατρέπει σε κολάζ, αποκαλύπτοντας την επανάληψη στις ταξιδιωτικές φωτογραφίες.
Η Σέφερ είπε ότι οι δημοφιλείς λήψεις περιλαμβάνουν κάποιον στην έρημο, ένα χέρι που κρατάει κάποιο άλλο, το μπροστινό μέρος ενός καγιάκ ή τη θέα από μια σκηνή.
«Θα μπορούσα να γράψω ένα εγχειρίδιο για το πού να πάτε και τι φωτογραφίες να τραβήξετε για να έχετε αυτήν την αισθητική του Instagram», τόνισε η Σέφερ. «Είναι πολύ επιτακτικό, θα μπορούσε να υπάρχει μια λίστα με όλα όσα πρέπει να κάνετε».
Η Σέφερ δεν πιστεύει ότι οι άνθρωποι αντιγράφουν ο ένας τον άλλον σκόπιμα, αλλά ότι αυτή η αισθητική απλώς εισχωρεί στην κοινή συνείδηση.
Η Σάρα Μελοτί, φωτογράφος μόδας και ταξιδιών που έγινε viral το 2017, αποκαλύπτοντας τον τρόπο με τον οποίο οι influencers διογκώνουν τους αριθμούς των οπαδών τους, λέει ότι «η πρωτοτυπία “δεν πληρώνει” στο Instagram».
«Δεν μπορώ να το εξηγήσω. Τι είναι τόσο ωραίο σε κάτι που έχετε δει εκατομμύρια φορές;».
Η Μελότι, η οποία εργάζεται ως φωτογράφος από το 2012, ανέφερε ότι «το Instagram δημιούργησε ένα τέρας» και ότι συχνά χάνει επαγγελματικές ευκαιρίες επειδή οι followers της είναι λιγότεροι από αυτούς άλλων δημιουργών, ακόμη και αν η δουλειά τους μπορεί να είναι κατώτερη.
Η Σέφερ παρομοιάζει το Instagram, με τα like και τους followers, με έναν διαγωνισμό δημοτικότητας όπου όλοι προσπαθούν να ενταχθούν.
«Κοιτάξτε το λύκειο», ανέφερε. «Τα δημοφιλή παιδιά δεν είναι συνήθως εξαιρετικά περίεργα και μοναδικά. Δεν κατηγορώ κανέναν, αλλά εμείς οι Δυτικοί θέλουμε να ταιριάζουμε και έτσι γινόμαστε δημοφιλείς». Τα έσοδα από αναρτήσεις στο Instagram, πρόσθεσε, κάνουν τα πράγματα χειρότερα.
Κάνοντας τις ίδιες πόζες στα ίδια μέρη, οι Instagrammers έχουν ομογενοποιήσει τα ταξίδια – και καταστρέφουν ορισμένους προορισμούς.
Οι άνθρωποι που ταξιδεύουν για να αποκτήσουν το τέλειο υλικό για το Instagram έχουν υιοθετήσει ορισμένες πρακτικές που χρησιμεύουν ως υπενθύμιση για το ότι δεν πρέπει να πιστεύουμε όλα όσα βλέπουμε στην εφαρμογή.
«Στις Πύλες του Παραδείσου» στο Μπαλί, ένα εξαιρετικά δημοφιλές «hot spot» για Instagrammers, οι επισκέπτες διαπίστωσαν ότι η αντανακλαστική λίμνη που φαίνεται σε πολλές φωτογραφίες στο ναό δεν υπάρχει στην πραγματικότητα – είναι μια ψευδαίσθηση που δημιουργήθηκε από έναν άνδρα που κρατά έναν καθρέφτη κάτω από το κινητό του τηλέφωνο. Ωστόσο, οι άνθρωποι ζητούν τη φωτογραφία, είτε είναι πραγματική είτε όχι και μένουν στην ουρά για ώρες για το τέλειο στιγμιότυπο.
Οι influencers συχνά σηκώνονται πριν από την ανατολή του ηλίου για να τραβήξουν ένα τέλειο (και μη ρεαλιστικά άδειο) πλάνο από οποιοδήποτε διάσημο αξιοθέατο επισκέπτονται. Στη συνέχεια, επεξεργάζονται τις φωτογραφίες τους κάνοντας τις «αγνώριστες» – ορισμένοι φτάνουν μέχρι και στο «σβήσιμο» του πλήθους και προσθέτουν σύννεφα. Ο πραγματικός κόσμος απλά δεν μπορεί να το ανταγωνιστεί.
Ωστόσο, το ότι οι άνθρωποι συρρέουν στους ίδιους προορισμούς έχει και τα πλεονεκτήματα του. Πέρα από όλα τα άλλα, το Instagram μπορεί να είναι μια καλή διαφήμιση για πολλά μέρη που έχουν ανάγκη τα τουριστικά έσοδα.
Όμως, μπορεί επίσης να δημιουργήσει σοβαρά ζητήματα όπως ο υπερτουρισμός και η ρύπανση.
Ορισμένα σημεία φαίνεται απλώς να μην μπορούν να διαχειριστούν τη φήμη του στο Instagram, η οποία έχει καταστρέψει πολλούς προορισμούς που δεν είναι εξοπλισμένοι για να διαχειριστούν μεγάλους αριθμούς επισκεπτών.
Το Maya Bay στην Ταϊλάνδη έκλεισε το 2019 λόγω του υπερβολικού τουρισμού, με κάτι παρόμοιο να συμβαίνει και στο Μπορακάι στις Φιλιππίνες για μερικούς μήνες και το διάσημο «σιδηροδρομικό δρόμο» του Ανόι που έπρεπε να παραμείνει κλειστός εξαιτίας των τουριστών που τραβούσαν selfie.
Οι τέλειες δημοσιεύσεις στο Instagram δημιουργούν πίεση όταν ταξιδεύετε και «σκοτώνουν» τον αυθορμητισμό στις διακοπές σας.
Ο Τόμας Κόχνσταμ, συγγραφέας του βιβλίου «Do Travel Writers Go to Hell?» πιστεύει ότι οι όμορφες ταξιδιωτικές φωτογραφίες μπορούν να μας κάνουν τόσο ανασφαλείς όσο και οι εικόνες με τους κοιλιακούς κάποιου, αν όχι περισσότερο.
«Ισως να είναι πιο έντονο όσον αφορά στα ταξίδια γιατί ίσως να μην μπορείς να αλλάξεις εντελώς το σπίτι σου ή την εμφάνιση σου, αλλά σε ένα ταξίδι έχεις ένα σύντομο διάστημα για να το κάνεις σωστά», τόνισε, μιλώντας για την πίεση που δημιουργεί η αναζήτηση της τελειότητας.
«Υπάρχει κάτι πολύ όμορφο στο να κάνετε ένα ταξίδι και να σκοντάψετε στο δρόμο σας σε κάποιες απρόσμενες καταστάσεις που ίσως δεν θα συναντήσετε εάν έχετε τα μάτια σας συνεχώς στο τηλέφωνο προσπαθώντας να ελέγξετε κάθε κατάσταση και να βρείτε την καλύτερη συμφωνία και το καλύτερο μέρος», πρόσθεσε.
Σήμερα, με πληροφορίες που είναι άμεσα διαθέσιμες στο διαδίκτυο, υπάρχουν περισσότερες επιλογές – και πίεση να βρούμε «το καλύτερο».
«Προηγουμένως, όταν υπήρχαν λιγότερες πληροφορίες, αυτό ενθάρρυνε περισσότερο τον αυθορμητισμό», κατέληξε.
Με πολλούς influencers να αναρτούν τις τέλειες ταξιδιωτικές εμπειρίες, η Μελότι αναφέρει ότι τα ταξίδια έχουν γίνει ένα νέο «status symbol» τα τελευταία χρόνια.
«Ολοι θέλουν να δείξουν ότι ταξιδεύουν, αλλά ίσως δεν δίνουν σημασία για το ταξίδι», είπε.
«Εάν δεν ταξιδεύεις εξαιτίας της περιέργειας, τι σημασία έχει να πας κάπου απλώς για να τραβήξεις μια φωτογραφία; Γιατί να δείξεις ότι ήσουν εκεί; Απλώς ικανοποιείς το εγώ σου», προσθέτει.
«Εχω δει πολλούς ταξιδιώτες που δεν ταξιδεύουν επειδή ενδιαφέρονται να ανακαλύψουν μια χώρα ή να μάθουν για αυτήν – αλλά πηγαίνουν εκεί για να πάρουν μια φωτογραφία – να μη δείχνουν σεβασμό, ούτε καν να δοκιμάζουν το τοπικό φαγητό. Ποιο είναι το νόημα»;
«Προσπαθείτε να εντυπωσιάσετε άλλους ανθρώπους με την υπέροχη εμπειρία που βιώνεται, αλλά αυτό σας κάνει να μην βιώνεται στην πραγματικότητα αυτήν την εμπειρία», τόνισε ο Κόχνσταμ.
Φυσικά, δεν είναι όλα τόσο άσχημα, ωστόσο οι διακοπές χωρίς κοινωνικά μέσα έμοιαζαν απλούστερες.
Σε όλους αρέσει να βλέπουν όμορφες ταξιδιωτικές φωτογραφίες και να εμπνέονται για τα επόμενα ταξίδια τους από το Instagram. Όμως, πρέπει να ξέρουμε πότε να αφήσουμε τα τηλέφωνα μας και να απολαύσουμε τη στιγμή.
«Χωρίς να προσπαθώ να ακουστώ σαν γκρινιάρα ηλικιωμένη που κουνάει το δάχτυλο στην επόμενη γενιά, μου λείπουν οι μέρες που πραγματοποιούσα ταξίδια χωρίς να υπάρχουν κοινωνικά μέσα. Σίγουρα, ήταν πιο βρόμικα, με λιγότερα φίλτρα και πιο δύσκολα, αλλά ήταν επίσης γνήσια», καταλήγει Σόφι – Κλαιρ Χόελερ.
με πληροφορίες από Insider