Παρά τη μεγάλη της ανάπτυξη και τη σημαντική της ανάδειξη στο ταξιδιωτικό ρεπορτάζ των τελευταίων χρόνων, η ορεινή Αρκαδία παραμένει τόπος που προσφέρεται για εξερευνήσεις. Κι αυτό γιατί, δίπλα στους διάσημους προορισμούς, υπάρχουν πάμπολλα μικρότερα χωριά –ορισμένα με τα δικά τους, μοναδικά αξιοθέατα– τα οποία υιοθετούν μια χαλαρότερη προσέγγιση στο θέμα του τουρισμού. Προτιμώντας να ανακαλυφθούν από όσους είναι πρόθυμους να γνωρίσουν σε βάθος την ευρύτερη περιοχή τους.
Τέτοιο χωριό είναι και το Λεοντάρι. Ένας γραφικός οικισμός με σημαντική ιστορία, ο οποίος ανακηρύχθηκε ως παραδοσιακός το 1991 και καμαρώνει για το μεσαιωνικό του κάστρο –που συμβολίζει τη μεγάλη ανάπτυξη την οποία γνώρισε επί Φραγκοκρατίας και Βυζαντινής Αυτοκρατορίας– αλλά και για το τρίτοξο γεφύρι που στέκει στα περίχωρά του ήδη από τον 19ο αιώνα.
Το Λεοντάρι είναι χτισμένο σε υψόμετρο 548 μέτρων, στις καταπράσινες βορειοανατολικές πλαγιές του Ταϋγέτου, έχοντας μόνιμο πληθυσμό 257 κατοίκων (σύμφωνα με την απογραφή του 2011). Κοντινότερη πόλη είναι η Μεγαλόπολη, από την οποία απέχει μόλις 11 χιλιόμετρα, με την οδική πρόσβαση να είναι πολύ εύκολη, εξασφαλιζόμενη τόσο από την επαρχιακή οδό Μεγαλόπολης-Καμάρας, όσο και μέσω της επαρχιακής οδού Λεονταρίου-Πέτρινων. Από την Τρίπολη η απόσταση ανέρχεται στα 41 χιλιόμετρα.
Το Λεοντάρι στον χώρο και τον χρόνο
Το Λεοντάρι θεωρείται δημιούργημα των βυζαντινών χρόνων, εντοπιζόμενο στις αρχές του 12ου αιώνα, σε εδάφη που δείχνουν να κατοικούνται ήδη από τον 7ο αιώνα π.Χ. Άκμασε όμως μετά την κατάληψη της Αρκαδίας από τους Φράγκους, όταν κι έγινε τμήμα της Βαρονίας της Βελιγοστής. Συνέχισε δε να αποτελεί σημαντικό εμπορικό και διοικητικό κέντρο και αφού περιήλθε στο Δεσποτάτο του Μυστρά, αλλά και επί Τουρκοκρατίας, που αποφασίστηκε να αποτελέσει έδρα βιλαετίου (επαρχίας).
Η παρακμή άρχισε μετά το 1770, λόγω της αναβάθμισης του ρόλου της Τρίπολης στην ευρύτερη περιοχή. Υπήρξε ωστόσο σταδιακή, επιτρέποντάς του έτσι να διατηρήσει σημαντικό πληθυσμό ως και τις απαρχές του 20ού αιώνα. Αυτή η παλιά ακμή γίνεται ακόμα ορατή στον σημερινό επισκέπτη του Λεονταρίου. Ο οποίος δεν θα δει μόνο τα ερείπια του παλιού κάστρου να δεσπόζουν πάνω από το χωριό, αλλά και αρκετά δείγματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, π.χ. πετρόχτιστα σπίτια με χαγιάτια.
Ένα χωριό με αξιοθέατα
Λόγω της προνομιακής θέσης που κατείχε επί αιώνες στην Αρκαδία, το Λεοντάρι έχει περισσότερα πράγματα να δει κανείς από όσα ίσως φαντάζεται ερχόμενος εδώ. Δεσπόζει ασφαλώς το (ερειπωμένο, πλέον) Κάστρο, με τη βορειοανατολική του γωνία –τη λεγόμενη «Λουμπαρδότρουπα»– να διατηρεί το τείχος που ύψωσαν οι Φράγκοι κατακτητές της περιοχής σε ύψος 4,60 μέτρων. Το οχυρό καταστράφηκε το 1460, έπειτα από την κατάκτηση της περιοχής από τους Τούρκους. Πέρα από τα χαλάσματα, ο σημερινός επισκέπτης θα δει και κάποιες βυζαντινές εκκλησίες, καθώς και την Κάτω ή Βουλωμένη Βρύση. Δημιούργημα των οθωμανικών χρόνων, σώζει τρία ενσωματωμένα ανάγλυφα, δύο βυζαντινά κι ένα μεταγενέστερο.
Δύο χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του χωριού, τώρα, εκεί όπου ρέει ο τοπικός ποταμός Ξερίλας (ο οποίος έχει περισσότερα νερά τον χειμώνα, μα πολύ λίγα όταν καλοκαιριάζει), στέκεται ένα περίοπτο παραδοσιακό γεφύρι με τρία τόξα. Είναι βεβαίως πετρόχτιστο και αποτελεί χαρακτηριστικό ορόσημο της περιοχής, με την κατασκευή του να ανάγεται στο 1890. Δύο χιλιόμετρα έξω από το Λεοντάρι, επίσης, μα προς τη βόρεια πλευρά (πηγαίνοντας για το Κοτσιρίδι), εντοπίζεται ο μικρός οικισμός Γαβριά, όπου βρίσκεται το μονοπάτι «ΠΑΝ» με βιολογικές καλλιέργειες, αλλά και η εκκλησία που είναι γνωστή ως Γαβριδοκοτσιριδέικη Παναγιά, μέσα σε ένα όμορφο φυσικό περιβάλλον, γεμάτο με πλατάνια.
Επιστρέφοντας στο χωριό, ανάμεσα στις εκκλησίες ξεχωρίζει ο ναός των Αγίων Αποστόλων. Τον οποίον αξίζει να επισκεφθείτε, ώστε να θαυμάσετε ένα αριστούργημα της βυζαντινής αρχιτεκτονικής (χρονολογείται στον 14ο αιώνα). Σύμφωνα με την παράδοση, μάλιστα, εκεί αναγγέλθηκε στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, ως τότε Δεσπότη του Μυστρά, η ανακήρυξή του σε αυτοκράτορα του Βυζαντίου, με εκείνον να παίρνει τον επίσημο όρκο στο εσωτερικό του (1448).
Ιδιαίτερο αξιοθέατο, τέλος, είναι και ο σιδηροδρομικός σταθμός του χωριού (εγκαταλελειμμένος, πλέον), ο οποίος κατασκευάστηκε το 1901 από Ιταλούς και Μαυροβούνιους τεχνίτες. Είναι οικοδομημένος με πελεκητή πέτρα και με αισθητική που παραπέμπει στα διαδεδομένα ευρωπαϊκά πρότυπα του 19ου αιώνα, θεωρείται δε ότι ήταν ένας από τους πιο προσεγμένους σε όλη την Πελοπόννησο.
Διαμονή και φαγητό
Το Λεοντάρι, όπως είπαμε και πιο πάνω, τηρεί τις αποστάσεις του από την τουριστική ανάπτυξη που διακρίνει άλλες περιοχές της ορεινής Αρκαδίας, διατηρώντας ένα πιο ήσυχο προφίλ. Ερχόμενοι εδώ, πάντως, εάν επιθυμείτε να περάσετε λίγες μέρες στο χωριό, θα βρείτε στο κέντρο του το boutique ξενοδοχείο «Αρχοντικό Λεοντάρι», με 9 δωμάτια για διαμονή (τα 2 σουίτες).
Όσον αφορά το φαγητό, τώρα, στην κεντρική πλατεία, απέναντι από τη βυζαντινή εκκλησία των Αγίων Αποστόλων –σε φροντισμένο εσωτερικό χώρο ή σε τραπεζάκια κάτω από δέντρα, όταν ο καιρός το επιτρέπει– θα βρείτε το «Αλλοτινό», το οποίο σερβίρει σπιτικά, νόστιμα πιάτα, αλλά και καφέ. Δοκιμάστε οπωσδήποτε τα γιαπράκια του (φημίζονται), όπως βέβαια και λουκάνικο με πορτοκάλι, φέτα φούρνου, γίδα και σουτζουκάκια.