Τι είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα;
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ) είναι μια χρόνια αυτοάνοση και φλεγμονώδης νόσος, που χαρακτηρίζεται από προσβολή των αρθρώσεων, με προοδευτική καταστροφή του χόνδρου και των οστών. Αυτό συμβαίνει γιατί ο οργανισμός λανθασμένα αναγνωρίζει σαν «ξένα» κύτταρα, τα κύτταρα των αρθρώσεων και γι’ αυτό προσπαθεί να τα καταστρέψει Τα ακριβή αίτια πρόκλησης της νόσου παραμένουν άγνωστα, ένας συνδυασμός γενετικών και περιβαλλοντικών φαίνεται να οδηγεί στην εμφάνιση της.
Τα συμπτώματα της ΡΑ περιλαμβάνουν πόνο, οίδημα (πρήξιμο) και δυσκαμψία των αρθρώσεων, κυρίως των χεριών και των ποδιών.
Θεραπεία της νόσου
Μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί θεραπεία για τη νόσο. Ωστόσο, υπάρχουν φαρμακευτικά σκευάσματα τα οποία χορηγούνται στους ασθενείς για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων, τη μείωση της φλεγμονής και την επιβράδυνση εξέλιξης της νόσου. Παράλληλα υποστηρικτικές θεραπείες, όπως οι συνεδρίες φυσιοθεραπείας, συστήνονται γιατί συμβάλλουν στη διατήρηση της φυσιολογικής κίνησης των αρθρώσεων.
Επίσης, η έναρξη σωματικής δραστηριότητα, η απώλεια βάρους και η τήρηση μιας υγιεινής διατροφής φαίνεται ότι μπορούν να συμβάλλουν στην καλύτερη διαχείριση της νόσου, προάγοντας τη μείωση της φλεγμονής, την ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Ρευματοειδής Αρθρίτιδα και Διατροφή
Μελέτες υποστηρίζουν ότι οι πρώιμες εκδηλώσεις της ΡΑ θα μπορούσαν ενδεχομένως να καθυστερήσουν με κατάλληλες διαιτητικές παρεμβάσεις που προωθούν την τήρηση μιας υγιεινής διατροφής.
Η διατροφή και τα θρεπτικά συστατικά έχουν λάβει μεγάλη προσοχή ως πιθανοί περιβαλλοντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη και την εξέλιξη της νόσου. Θρεπτικά συστατικά, όπως τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, παρουσιάζουν αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες, διαθέτοντας προστατευτικό ρόλο για την ανάπτυξη της ΡΑ, ενώ άλλα όπως το κόκκινο κρέας και το αλάτι έχουν επιβλαβή δράση. Επιπλέον, η διατροφή επηρεάζει τη σύνθεση της εντερικής χλωρίδας, η οποία σύμφωνα με μελέτες μπορεί να σχετίζεται με την εμφάνιση και την εξέλιξη της νόσου. Όσον αφορά τα διατροφικά πρότυπα η μεσογειακή διατροφή έχει συσχετιστεί με χαμηλή κίνδυνο ανάπτυξης ΡΑ.
Τρόφιμα/Συνήθειες που συμβάλλουν στην αύξηση της φλεγμονώδους κατάστασης και συστήνεται να αποφεύγονται:
- επεξεργασμένοι υδατάνθρακες (εντοπίζονται κυρίως σε συσκευασμένα τρόφιμα αλμυρά και γλυκά σνακ)
- κορεσμένα και trans λιπαρά, (εντοπίζονται επίσης σε συσκευασμένα τρόφιμα αλμυρά και γλυκά σνακ, αλλά και στα τηγανητά )
- αυξημένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος, πιθανές εξηγήσεις αυτής της συσχέτισης έγκεινται στην αυξημένη
- φλεγμονή που προέρχεται από τα λίπη και τα νιτρώδη άλατα του κρέατος
- αυξημένη κατανάλωση επεξεργασμένων προϊόντων κρέατος
- αυξημένη κατανάλωση αυγών και γαλακτοκομικών που είναι πλήρη σε λιπαρά
Αντιοξειδωτικά και Ρευματοειδής Αρθρίτιδα
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα χαρακτηρίζεται από οξειδωτικό στρες, και μειωμένη δραστηριότητα των αντιοξειδωτικών προστατευτικών συστημάτων. Η συμπληρωματική χορήγηση βιταμινών με αντιοξειδωτική δράση, όπως η βιταμίνη Ε σύμφωνα με κλινικές δοκιμές έχει συσχετιστεί με βελτίωση των συμπτωμάτων της νόσου.
Προβιοτικά
Τα προβιοτικά είναι ζωντανά βακτήρια τα οποία συμβάλλουν στην καλύτερη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος και η κατανάλωση τους φαίνεται να μειώνει το οξειδωτικό στρες στο ανθρώπινο σώμα Μπορούν να ληφθούν μέσω διάφορων τροφίμων όπως είναι το κεφίρ, είτε μέσω συμπληρωμάτων διατροφής. Το Lactobacillus και το Bifidobacterium είναι τα κύρια προβιοτικά που χρησιμοποιούνται σε εμπορικά και φαρμακευτικά προϊόντα. Με βάση τον ρόλο του μικροβιώματος στην παθογένεση της ΡΑ, αλλά και τα προβιοτικά θα μπορούσαν να αποτελούν ένα ακόμα εργαλείο στο πλαίσιο της θεραπευτικής προσέγγισης του ασθενούς. Ωστόσο η επίδραση της συμπληρωματικής χορήγησης τους σε ασθενείς με ΡΑ παραμένει ακόμα υπό μελέτη.
Διατροφικές Συστάσεις:
Ο έλεγχος του σωματικού βάρους είναι πρωταρχικός στόχος, λόγω της αρνητικής του επίδρασης στην ύφεση της δραστηριότητας της νόσου και στην αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Απώλεια βάρους συστήνεται σε υπέρβαρους και παχύσαρκους ασθενείς.
Η κατανάλωση ω-3 λιπαρών οξέων μέσω της διατροφής φαίνεται να έχει ευεργετική δράση (λιπαρά ψάρια & ξηροί καρποί)
Η λήψη βιταμίνης D σε επαρκείς ποσότητες. Χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D φαίνεται ότι μπορεί να επιδεινώσουν την εξέλιξη της νόσου. Η συμπλήρωση βιταμίνης D είναι σημαντική στην καθιερωμένη ΡΑ για την υγεία των οστών, για τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές της και ενδεχομένως για την ευεργετική της δράση στη δραστηριότητα της νόσου.
Η τήρηση ενός Μεσογειακού διατροφικού πρότυπου έχει συνδεθεί με βελτίωση των συμπτωμάτων
Η πρόσληψη ζάχαρης και αλατιού θα πρέπει να μειωθεί ιδιαίτερα σε ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία με γλυκοκορτικοειδή.
Η Μεσογειακή διατροφή περιλαμβάνει αυξημένη κατανάλωση:
- φρέσκων φρούτων και λαχανικών
- λιπαρών ψαριών
- ανάλατων ξηρών καρπών
- οσπρίων
- προϊόντων ολικής αλέσεως
Επίσης, στο μαγείρεμα προτιμάται η χρήση ελαιόλαδου και η αποφυγή άλλων ελαίων ή μαργαρίνης και βουτύρου.
της Βιργινίας Παπαεμμανουήλ
